Overzicht en verloop reserves
Onderstaande reserves hebben allen een incidenteel karakter, met uitzondering van de reserve kapitaalslasten en de reserve toekomstige kapitaallasten.
Voor cijfermatige aansluiting van de incidentele reservemutaties met het overzicht van incidentele baten wordt verwezen naar het overzicht van de incidentele baten en lasten per programma.
Bedragen * €1.000 | Saldo einde jaar | ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
2025 | T | O | 2026 | T | O | 2027 | T | O | 2028 | T | O | 2029 | |
Algemene reserve | |||||||||||||
Algemene reserve | 17.660 | 6 | -960 | 16.706 | 6 | -257 | 16.455 | 6 | -100 | 16.362 | 6 | 0 | 16.368 |
Bestemmingsreserve | |||||||||||||
BR Budgetoverheveling | 446 | 0 | -618 | -172 | 0 | -497 | -669 | 0 | 0 | -669 | 0 | 0 | -669 |
BR Decentralisatie CDOKE gelden | 0 | 1.162 | -400 | 762 | 0 | -220 | 542 | 0 | -225 | 316 | 0 | -152 | 164 |
BR Dekking kapitaallasten afgesloten kredieten | 23.853 | 0 | -1.733 | 22.120 | 0 | -1.610 | 20.510 | 0 | -1.522 | 18.988 | 0 | -1.467 | 17.521 |
BR Dekking kapitaallasten openstaande kredieten | 4.940 | 0 | -423 | 4.518 | 0 | -423 | 4.095 | 0 | -423 | 3.673 | 0 | -423 | 3.250 |
BR Gemeentelijke Huisvesting | 1.500 | 0 | 0 | 1.500 | 0 | 0 | 1.500 | 0 | 0 | 1.500 | 0 | 0 | 1.500 |
BR Grondexploitatie | 7.999 | 0 | 0 | 7.999 | 0 | 0 | 7.999 | 0 | 0 | 7.999 | 0 | 0 | 7.999 |
BR incidentele opleidingskosten | 103 | 0 | 0 | 103 | 0 | 0 | 103 | 0 | 0 | 103 | 0 | 0 | 103 |
BR Lange Weeren | 2.100 | 0 | 0 | 2.100 | 0 | 0 | 2.100 | 0 | 0 | 2.100 | 0 | 0 | 2.100 |
BR Oekra´ne | 4.109 | 0 | 0 | 4.109 | 0 | -700 | 3.409 | 0 | -800 | 2.609 | 0 | -400 | 2.209 |
BR opbrengsten Glasdraad | 4.317 | 0 | -612 | 3.705 | 98 | 0 | 3.803 | 0 | -437 | 3.366 | 0 | -437 | 2.929 |
BR Pius X | 1.210 | 0 | 0 | 1.210 | 0 | 0 | 1.210 | 0 | 0 | 1.210 | 0 | 0 | 1.210 |
BR Sociaal-Domein | 1.553 | 69 | -343 | 1.279 | 24 | -239 | 1.064 | 24 | -433 | 655 | 23 | -510 | 168 |
BR Uitvoeringskosten participatiewet | 565 | 0 | 0 | 565 | 0 | 0 | 565 | 0 | 0 | 565 | 0 | 0 | 565 |
Totaal | 70.357 | 1.237 | -5.089 | 66.506 | 128 | -3.946 | 62.689 | 30 | -3.940 | 58.779 | 30 | -3.389 | 55.419 |
De ontwikkeling in de algemene reserve is exclusief het begroot rekeningresultaat.
T = Toevoeging
O= Onttrekking
Specificatie mutaties in stand begroting
Onderstaande tabel toont alleen de mutaties op de reserves voortkomende uit deze begroting 2026-2029.
Bedragen * €1.000 | Toevoeging / Onttrekking in begroting 2026 - 2029 | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Reserve | T 2026 | O 2026 | T 2027 | O 2027 | T 2028 | O 2028 | T 2029 | O 2029 |
Bibliotheek Waterland | ||||||||
BR Sociaal-Domein | 0 | -125 | 0 | -125 | 0 | -125 | 0 | 0 |
Capaciteit decentrale overheden klimaat- en energiebeleid (CDOKE) | ||||||||
Algemene reserve | 0 | 273 | 0 | 68 | 0 | 73 | 0 | 0 |
BR Decentralisatie CDOKE gelden | 0 | -400 | 0 | -220 | 0 | -225 | 0 | -152 |
Deskundigencommissie-Van Ark compensatie 2023 en 2024 voor jeugd | ||||||||
BR Budgetoverheveling | 0 | -498 | 0 | -497 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Extra budget representatie | ||||||||
Algemene reserve | 0 | -10 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Extra sloopkosten De Nieuwe School | ||||||||
Algemene reserve | 0 | -200 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Inzet reserves Sociaal Domein en Opvang Oekraïners | ||||||||
BR Oekra´ne | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | -400 |
BR Sociaal-Domein | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | -400 |
KN25 Inzet reserves Sociaal Domein en Opvang Oekraïne (bijlage 5) | ||||||||
BR Oekra´ne | 0 | 700 | 0 | 0 | 0 | -700 | 0 | 0 |
BR Sociaal-Domein | 0 | 200 | 0 | 0 | 0 | -200 | 0 | 0 |
KN26 Aanvullende voorzieningen kitesurf locatie (Meekoppelkans) | ||||||||
Algemene reserve | 0 | -10 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
KN26 Organisatie ontwikkeling: Frictiebudget | ||||||||
Algemene reserve | 0 | -100 | 0 | -100 | 0 | -100 | 0 | 0 |
KN26 Organisatie ontwikkeling: Opstellen visiedocument | ||||||||
Algemene reserve | 0 | -50 | 0 | -50 | 0 | 0 | 0 | 0 |
KN26 Organisatie ontwikkeling: Tijdelijke formatie organisatieadviseur | ||||||||
Algemene reserve | 0 | -100 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
KN26 Organisatie ontwikkeling: Tijdelijke formatie strategisch proces manager | ||||||||
Algemene reserve | 0 | -100 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
LIOR/DIOR en moederbestek | ||||||||
Algemene reserve | 0 | -35 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Septembercirculaire 2025 | ||||||||
BR Decentralisatie CDOKE gelden | 1.162 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Tijdelijke huisvestingskosten Koningsspil in Oosthuizen | ||||||||
Algemene reserve | 0 | 12 | 0 | -107 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Verplichting wachtgeldkosten wethouders | ||||||||
Algemene reserve | 0 | -100 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Voortgang overgang CAI naar Glasvezel | ||||||||
BR opbrengsten Glasdraad | 0 | 188 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Totaal | 1.162 | -355 | 0 | -1.032 | 0 | -1.277 | 0 | -952 |
Mutatie omschrijving
Bibliotheek Waterland |
|---|
De bibliotheek in Volendam heeft hun huidige pand aan de Foksiastraat per 1 september 2025 verkocht, als gevolg van de afspraken met betrekking tot de lening vanuit Purmerend. We zijn met de bibliotheek in gesprek over de toekomstige locaties en vestigingen, waarbij het huidige financiële kader leidend is. Doordat de bibliotheek het pand op korte termijn moest verkopen hebben we hier niet op voorhand op kunnen anticiperen. De afspraak is dat de bibliotheek het pand direct terug huurt, waardoor de bibliotheekvoorziening in Volendam behouden blijft. Dit betekent dat er incidenteel € 125.000 aanvullend nodig is voor de mogelijke extra huurlasten in 2026, 2027 en 2028. Mocht het eerder lukken om de bibliotheek binnen het huidige kader te financieren dan stopt deze extra financiering. Voorgesteld wordt deze incidentele lasten te dekken uit de reserve Sociaal Domein. Daarnaast moet de raming met € 45.000 structureel worden verhoogd. Dit voorstel leidt met ingang van 2026 tot een structurele verlaging van het saldo begroting van € 45.000. |
Capaciteit decentrale overheden klimaat- en energiebeleid (CDOKE) |
In de septembercirculaire 2025 is in 2026 eenmalig een decentralisatie-uitkering van € 1.162.000 beschikbaar gesteld aan gemeenten om uitvoering te kunnen geven aan hun taken op het gebied van klimaat- en energiebeleid. De zogenaamde CDOKE gelden. Dit bedrag is toegevoegd aan de nieuw gevormde bestemde reserve Decentralisatie CDOKE gelden. In de Najaarsnota 2025 is voorgesteld om activiteiten op het gebied van duurzaamheid te dekken uit de Algemene reserve. Nu er een decentralisatie-uitkering beschikbaar is gesteld om lasten op het gebied van klimaat- energiebeleid te kunnen dekken wordt voorgesteld om dit budget ook aan te wenden. Voorgesteld wordt om de in de Najaarsnota 2025 voorgestelde onttrekkingen uit de Algemene reserve terug te draaien en deze te vervangen door onttrekkingen uit de bestemde reserve Decentralisatie CDOKE gelden. Voor de jaren 2026 tot en met 2028 gaat dit om een onttrekking van respectievelijk € 273.000, € 68.000 en € 73.000. Daarnaast wordt voorgesteld om ook de overige lasten op het gebied van Duurzaamheid te dekken middels een onttrekking uit de bestemde reserve Decentralisatie CDOKE gelden. Voor de jaren 2026 tot en met 2029 gaat dit om een bedrag van respectievelijk € 127.000, € 153.000,, € 152.000 en € 152.000. Deze bijstelling leidt voor de jaren 2026 tot en met 2029 tot een verhoging van het saldo begroting met respectievelijk € 127.000, € 153.000, € 152.000 en € 152.000. |
In de septembercirculaire 2025 is in 2026 eenmalig een decentralisatie-uitkering van € 1.162.000 beschikbaar gesteld aan gemeenten om uitvoering te kunnen geven aan hun taken op het gebied van klimaat- en energiebeleid. De zogenaamde CDOKE gelden. Dit bedrag is toegevoegd aan de nieuw gevormde bestemde reserve Decentralisatie CDOKE gelden. In de Najaarsnota 2025 is voorgesteld om activiteiten op het gebied van duurzaamheid te dekken uit de Algemene reserve. Nu er een decentralisatie-uitkering beschikbaar is gesteld om lasten op het gebied van klimaat- energiebeleid te kunnen dekken wordt voorgesteld om dit budget ook aan te wenden. Voorgesteld wordt om de in de Najaarsnota 2025 voorgestelde onttrekkingen uit de Algemene reserve terug te draaien en deze te vervangen door onttrekkingen uit de bestemde reserve Decentralisatie CDOKE gelden. Voor de jaren 2026 tot en met 2028 gaat dit om een onttrekking van respectievelijk € 273.000, € 68.000 en € 73.000. Daarnaast wordt voorgesteld om ook de overige lasten op het gebied van Duurzaamheid te dekken middels een onttrekking uit de bestemde reserve Decentralisatie CDOKE gelden. Voor de jaren 2026 tot en met 2029 gaat dit om een bedrag van respectievelijk € 127.000, € 153.000,, € 152.000 en € 152.000. Deze bijstelling leidt voor de jaren 2026 tot en met 2029 tot een verhoging van het saldo begroting met respectievelijk € 127.000, € 153.000, € 152.000 en € 152.000. |
Deskundigencommissie-Van Ark compensatie 2023 en 2024 voor jeugd |
Naar aanleiding van de eerdere afspraken in het voorjaar met de VNG heeft het kabinet besloten tot compensatie van de incidentele tekorten 2023 en 2024 in de jeugdzorg. Gemeenten ontvangen in totaal € 728 miljoen van het Rijk die ze kunnen inzetten ter ondersteuning van de transformatie van de Jeugdhulp conform de afspraken in de Hervormingsagenda. In de septembercirculaire is voor onze gemeente in 2025 een bedrag van € 995.000 beschikbaar gesteld voor deze compensatie. De VNG heeft gemeenten geadviseerd om deze middelen via een stelpost te benutten om gaten 2026 en 2027 te dichten. In de Winternota 2025 wordt voorgesteld om een bedrag van € 995.000 toe te voegen aan de bestemde reserve Budgetoverheveling. Voorgesteld wordt om in 2026 en 2027 een bedrag van respectievelijk € 498.000 en € 497.000 te onttrekken aan de bestemde reserve Budgetoverheveling om zo het advies van de VNG op te volgen. Wij hebben eerder al een voorschot op deze compensatie genomen door een stelpost op te nemen waarin de Algemene uitkering in 2026 en 2027 wordt verhoogd met € 350.000. Deze stelpost kan worden afgevoerd. Per saldo leidt deze bijstelling tot een verhoging van het saldo begroting 2026 en 2027 met respectievelijk € 148.000 en € 147.000. |
Extra budget representatie |
Een keer in de vier jaar vinden in Nederland gemeenteraadsverkiezingen plaats. De volgende gemeenteraadsverkiezingen zijn op woensdag 18 maart 2026. In 2026 zullen we afscheid nemen van bestaande collegeleden en nieuwe collegeleden welkom heten. Het is te verwachten dat hierdoor extra representatie kosten zullen ontstaan. Voorgesteld wordt om het representatiebudget voor 2026 eenmalig te verhogen met € 10.000 en deze kosten te dekken uit de Algemene reserve. Dit voorstel heeft geen gevolgen voor het saldo begroting |
Extra sloopkosten De Nieuwe School |
De kosten van de "sloop" zijn fors duurder geworden. Dit heeft verschillende oorzaken. Het is niet zomaar een sloop. Het gebouw moet zorgvuldig gestript worden en klaar gemaakt worden voor de vernieuwbouw. In de kosten van de sloop zitten ook de kosten van een mogelijk asbestsanering opgenomen. De aannemer die gaat bouwen, gaat ook slopen. De extra kosten bedragen € 200.000 in 2026, waardoor de totale sloopkosten € 300.000 bedragen. De kosten worden gedekt door een extra onttrekking van € 200.000 aan de Algemene Reserve. Dit voorstel heeft geen gevolgen voor het saldo begroting. |
Inzet reserves Sociaal Domein en Opvang Oekraïners |
In de Najaarsnota zijn de onttrekkingen aan de reserve Sociaal Domein en Opvang Oekraïners in totaal € 1.600.000 teruggedraaid. Deze onttrekkingen waren opgevoerd in de Kadernota 2025 (bijlage 5). Voorgesteld wordt om € 800.000 opnieuw beschikbaar te stellen in de Programmabegroting 2026-2029 ter overbrugging van de ravijnjaren en de verhoogde uitgaven Jeugdzorg en Wmo in de begroting in 2029 (€ 400.000 uit reserve Sociaal Domein en € 400.000 uit de reserve Opvang Oekraïners). Dit voorstel leidt tot een verhoging van het saldo begroting van € 800.000 in 2029. |
In de Najaarsnota zijn de onttrekkingen aan de reserve Sociaal Domein en Opvang Oekraïners in totaal € 1.600.000 teruggedraaid. Deze onttrekkingen waren opgevoerd in de Kadernota 2025 (bijlage 5). Voorgesteld wordt om € 800.000 opnieuw beschikbaar te stellen in de Programmabegroting 2026-2029 ter overbrugging van de ravijnjaren en de verhoogde uitgaven Jeugdzorg en Wmo in de begroting in 2029 (€ 400.000 uit reserve Sociaal Domein en € 400.000 uit de reserve Opvang Oekraïners). Dit voorstel leidt tot een verhoging van het saldo begroting van € 800.000 in 2029. |
KN25 Inzet reserves Sociaal Domein en Opvang Oekraïne (bijlage 5) |
In de Kadernota 2025 (bijlage 5) zijn de reserves Sociaal Domein en Opvang Oekraïne ingezet in de exploitatie van de meerjarenbegroting 2025-2028. Met dit voorstel worden structurele kosten gedekt met incidentele gelden. Dit was een tijdelijke oplossing in het streven naar een sluitende exploitatie in de meerjarenbegroting 2025-2028 om de ravijnjaren te overbruggen. Nu het begrotingssaldo 2026 het toe laat wordt voorgesteld de onttrekkingen voor 2026 terug te draaien, zodat het structurele evenwicht in 2026 wordt hersteld. De provincie in de rol als toezichthouder controleert ons hierop. Voorgesteld wordt de onttrekkingen van 2026 (€ 200.000 uit reserve Sociaal Domein en € 700.000 ten laste van de reserve Oekraïne opvang) te verschuiven naar onttrekkingen in begrotingsjaar 2028 (€ 200.000 uit reserve Sociaal Domein en € 700.000 ten laste van de reserve Oekraine opvang). De stand van de reserves sociaal domein bedraagt ultimo 2029 na deze onttrekkingen € 155.000. De stand van de reserve Opvang Oekraïne bedraagt ultimo 2029 na deze onttrekkingen € 309.000.Dit voorstel leidt in 2026 tot een verlaging van het saldo begroting van € 900.000 en in 2028 tot verhoging van het saldo begroting van € 900.000. |
In de Kadernota 2025 (bijlage 5) zijn de reserves Sociaal Domein en Opvang Oekraïne ingezet in de exploitatie van de meerjarenbegroting 2025-2028. Met dit voorstel worden structurele kosten gedekt met incidentele gelden. Dit was een tijdelijke oplossing in het streven naar een sluitende exploitatie in de meerjarenbegroting 2025-2028 om de ravijnjaren te overbruggen. Nu het begrotingssaldo 2026 het toe laat wordt voorgesteld de onttrekkingen voor 2026 terug te draaien, zodat het structurele evenwicht in 2026 wordt hersteld. De provincie in de rol als toezichthouder controleert ons hierop. Voorgesteld wordt de onttrekkingen van 2026 (€ 200.000 uit reserve Sociaal Domein en € 700.000 ten laste van de reserve Oekraïne opvang) te verschuiven naar onttrekkingen in begrotingsjaar 2028 (€ 200.000 uit reserve Sociaal Domein en € 700.000 ten laste van de reserve Oekraine opvang). De stand van de reserves sociaal domein bedraagt ultimo 2029 na deze onttrekkingen € 155.000. De stand van de reserve Opvang Oekraïne bedraagt ultimo 2029 na deze onttrekkingen € 309.000.Dit voorstel leidt in 2026 tot een verlaging van het saldo begroting van € 900.000 en in 2028 tot verhoging van het saldo begroting van € 900.000. |
KN26 Aanvullende voorzieningen kitesurf locatie (Meekoppelkans) |
In het kader van de meekoppelkansen bij het project Versterking Markermeerdijken heeft onze gemeente een krediet van € 16.913 beschikbaar gesteld voor de realisering van een kitesurf locatie aan de dijk tussen Edam en Volendam. Het werk bestaat voornamelijk uit het aanbrengen van een trap aan de landzijde van de dijk om het water te kunnen bereiken. Meekoppelkans. Op het moment dat de kitesurfvereniging een vergunning heeft om het strandje te gebruiken is de verwachting dat er beheer en onderhoudswerkzaamheden nodig zijn. Het is nodig dit gebied toe te voegen aan het onderhoudsareaal. Daarnaast is een eenmalige uitgave nodig van € 10.000 voor de inrichting van het strandje overeenkomstig de aangenomen motie. Voorgesteld wordt deze uitgave ten laste te brengen van de Algemene reserve. Dit voorstel heeft geen gevolgen voor het saldo begroting. |
KN26 Organisatie ontwikkeling: Frictiebudget |
De medewerkers zo equiperen, dat ze hun werk met plezier, doelgericht en effectief kunnen uitvoeren. Medewerkers zijn de spin in het web, dus het is belangrijk, dat er meer geïnvesteerd wordt in het samenbrengen van processen, systemen en mensen als de richting van de organisatie is bepaald. Ook data gedreven werken, beter monitoren en het gebruik van AI kan daaraan bijdragen. Voorgesteld wordt om een frictiebudget van € 300.000 voor 3 jaar beschikbaar te stellen en dit budget te dekken uit de Algemene reserve. Dit voorstel heeft geen gevolgen voor het saldo begroting. |
KN26 Organisatie ontwikkeling: Opstellen visiedocument |
Het opstellen van een financieel strategische visie voor de gemeente Edam-Volendam om in de nabije toekomst strategische keuzes te kunnen maken, zodat het gemeentebestuur een afwegingskader kan maken voor toekomstige investeringen en bezuinigingen. Deze visie ontbreekt nu, waardoor er geen gedragen en gewogen afwegingen gemaakt kunnen worden. De incidentele kosten bedragen € 100.000. Voorgesteld wordt voor het opstellen van dit visiedocument in 2026 en 2027 € 50.000 beschikbaar te stellen en dit te dekken uit de Algemene reserve. Dit voorstel heeft geen gevolgen voor het saldo begroting. |
KN26 Organisatie ontwikkeling: Tijdelijke formatie organisatieadviseur |
De top van de organisatie tijdelijk te versterken met een organisatieadviseur. Doel: ondersteuning van de nog aan te stellen vaste gemeentesecretaris om de richting van de organisatie professioneel te laten begeleiden. De incidentele kosten bedragen € 100.000. Voorgesteld wordt deze kosten de dekken uit de Algemene Reserve. Dit voorstel heeft geen gevolgen voor het saldo begroting. |
KN26 Organisatie ontwikkeling: Tijdelijke formatie strategisch proces manager |
De organisatie tijdelijk uit te breiden met een strategisch procesmanager, waardoor de capaciteit verdubbeld om de processen vast te leggen en te verbeteren. De incidentele kosten bedragen € 100.000. Voorgesteld wordt deze kosten te dekken uit de Algemene reserve. Dit voorstel heeft geen gevolgen voor het saldo begroting. |
LIOR/DIOR en moederbestek |
Om de inrichting van de openbare ruimte binnen onze gemeente op een eenduidige, duurzame en kwalitatief hoogwaardige manier vorm te geven, wordt een Leidraad Inrichting Openbare Ruimte (LIOR) en een Duurzaamheidskader (DIOR) opgesteld. Hierin leggen we vast welke materialen, ontwerpen en uitgangspunten worden gehanteerd voor onder meer bestrating, groenvoorziening, verlichting en riolering. Daarnaast wordt een moederbestek opgesteld. Dit is een standaardbestek waarin de algemene bepalingen, werkmethoden en kwaliteitscriteria zijn opgenomen die bij alle toekomstige projecten in de openbare ruimte als basis dienen. Dit voorkomt dat bij elke aanbesteding opnieuw afzonderlijke voorwaarden moeten worden opgesteld en zorgt voor uniformiteit en efficiëntie. Het opstellen van de LIOR/DIOR en het moederbestek is een eenmalige investering die noodzakelijk is om toekomstige herinrichtings- en onderhoudsprojecten goed en duurzaam te kunnen uitvoeren. Voor het traject, inclusief detailtekeningen van wegindeling en riolering, is een bedrag van €35.000 nodig. Voorgesteld wordt deze kosten te dekken uit de Algemene reserve. Dit voorstel heeft geen gevolgen voor het saldo begroting. |
Septembercirculaire 2025 |
Bijstelling Algemene uitkering naar aanleiding van de septembercirculaire 2025. In de septembercirculaire 2025 is een nieuwe raming voor het accres 2026 en verder opgenomen. Deze raming is gebaseerd op de actuele raming van de ontwikkeling van het bbp door het Centraal Planbureau. Voor de jaren 2026 en verder is de raming voor de prijs bbp omlaag bijgesteld. Dit zorgt ervoor dat de inkomsten uit de Algemene uitkering voor de jaren 2026 tot en met 2029 dalen met respectievelijk € 15.000, € 133.000, € 220.000 en € 277.000. De decentralisatie-uitkering Capaciteit decentrale overheden klimaat- en energiebeleid (CDOKE) van € 1.162.000 zorgt ervoor dat de Algemene uitkering in 2026 toch stijgt. Deze uitkering wordt beschikbaar gesteld aan gemeenten om uitvoering te kunnen geven aan hun taken op het gebied van klimaat- en energiebeleid. Voorgesteld wordt om het bedrag van € 1.162.000 in 2026 toe te voegen aan de nieuw te vormen bestemde reserve Decentralisatie CDOKE gelden. Per saldo leidt deze bijstelling tot een verlaging van het saldo begroting voor de 2026 tot en met 2029 met respectievelijk € 15.000, € 133.000, € 220.000 en € 277.000. |
Tijdelijke huisvestingskosten Koningsspil in Oosthuizen |
Door de groei van het dorp Oosthuizen is het leerlingenaantal op obs de Koningsspil structureel toegenomen. In 2023 zijn daarom twee tijdelijke noodlokalen naast de school geplaatst om het ruimtegebrek op te vangen. Op basis van recente leerlingprognoses blijkt dat deze groei zich de komende jaren voortzet en moet de school permanent worden uitgebreid. De oplevering van de uitbreiding is gepland in Q3 2027. De huidige huurperiode van de noodlokalen loopt echter tot (medio) juli 2026, wat betekent dat er een overbruggingsperiode van één jaar ontstaat. Om dit op te vangen is het noodzakelijk om de huurperiode van de noodlokalen te verlengen met één jaar. Ook moeten de noodlokalen worden verplaatst (in verband met de bouwwerkzaamheden op huidige locatie). Voor de extra huurkosten in 2026 en 2027 en de kosten van de verplaatsing en afvoer in 2027 (was 2026) is aanvullend budget van € 107.000 benodigd in 2027. Het budget in 2026 kan met € 12.000 worden verlaagd. Tijdelijke huisvestingskosten worden bekostigd uit de Algemene reserve. Dit voorstel heeft geen gevolgen voor het saldo begroting. |
Verplichting wachtgeldkosten wethouders |
In 2026 zijn er weer verkiezingen voor de nieuwe gemeenteraad. Het is vanuit BBV verplicht een voorziening te treffen ter hoogte van de ingeschatte wachtgeldverplichting. Hoewel het nu nog niet duidelijk is hoe de verkiezingen uitpakken, wordt voorzien in een deel van de voorziene kosten voor eventueel wachtgeld waar vertrekkende wethouders recht op hebben. Na de verkiezingen 2026 wordt geëvalueerd in hoeverre deze gelden benodigd of toereikend zijn. In de tussentijdse nota zal indien nodig een bijstelling worden gedaan. Voorgesteld wordt om nu eenmalig een bedrag van € 100.000 toe te voegen aan de voorziening APPA gewezen wethouders. Voorgesteld wordt deze extra toevoeging aan de voorziening APPA ten laste te brengen van de Algemene reserve. Dit voorstel heeft geen gevolgen voor het saldo begroting |
Voortgang overgang CAI naar Glasvezel |
De werkzaamheden rond de CAI in onze gemeente zullen naar verwachting doorlopen tot en met het eerste kwartaal van 2026. Dit wijkt af van de eerdere planning, waarin ervan werd uitgegaan dat de overgang naar glasvezel volledig zou zijn afgerond per 1 januari 2026. Omdat dit niet het geval is, zijn de verwachte opbrengsten en kosten doorgetrokken tot en met Q1 2026. Op basis van deze raming levert het doorlopen van de CAI in deze periode per saldo een positief resultaat op van €188.000. Dit bedrag wordt toegevoegd aan de bestemmingsreserve Opbrengsten Glasdraad. Deze bijstelling heeft geen gevolgen voor het saldo begroting voor 2026 en verder. |
Toelichting op reserves
Algemene reserve
Algemene reserve
Het beleid t.a.v. de algemene reserve is er op gericht om hiermee risico’s af te dekken. Hiervoor is een minimale buffer nodig, het gedeelte daarboven is vrij besteedbaar. Twee keer per jaar, bij de begroting en de jaarrekening, worden de risico´s geïnventariseerd en gekwantificeerd, waarbij beoordeeld wordt of de ratio nog voldoet aan het minimum niveau. In de nota Weerstandsvermogen en risicomanagement van de gemeente Edam-Volendam wordt de minimale ratio weerstandsvermogen vastgesteld.
Budgetoverheveling
BR Budgetoverheveling
De reserve werd in het verleden gebruikt om ten tijde van de jaarrekening niet bestede middelen te kunnen overhevelen naar het volgende boekjaar. In het nieuwe beleid kan de reserve ook gedurende het jaar worden aangewend, indien voorzien wordt dat budgetten niet besteed zullen worden in het lopende boekjaar maar in het volgende boekjaar. Door budgetoverheveling al eerder toe te laten dan tijdens het jaarwerk, kunnen activiteiten al vroegtijdig in het nieuwe boekjaar worden uitgevoerd of afgerond en is het niet meer noodzakelijk om te wachten op de vaststelling van de jaarrekening die veel later in het nieuwe boekjaar pas plaatsvindt. Randvoorwaarde voor budgetoverheveling is dat reeds aangevangen moet zijn met de voorbereidingen (bijv. goedgekeurd plan) of uitvoering van de gerelateerde activiteit.
Kapitaallasten reserves
BR Kapitaallasten afgesloten kredieten
Deze reserves worden ingezet voor de dekking van jaarlijkse afschrijvingslasten in de exploitatie. Beide kapitaallastenreserves hebben een eindig karakter. Bij het afronden van een krediet wordt het saldo overgeheveld vanuit de reserve kapitaallasten openstaande kredieten naar de reserve kapitaallasten afgeronde kredieten. Indien er sprake is van over- of onderbesteding op een krediet, zal het verschil worden aangevuld of vrij komen te vallen ten gunste van de algemene reserve.
BR Kapitaallasten openstaande kredieten
Deze reserves worden ingezet voor de dekking van jaarlijkse afschrijvingslasten in de exploitatie. Beide kapitaallastenreserves hebben een eindig karakter. Bij het afronden van een krediet wordt het saldo overgeheveld vanuit de reserve kapitaallasten openstaande kredieten naar de reserve kapitaallasten afgeronde kredieten. Indien er sprake is van over- of onderbesteding op een krediet, zal het verschil worden aangevuld of vrij komen te vallen ten gunste van de algemene reserve.
Overige risicoreserves
BR Decentralisatie CDOKE gelden
In de septembercirculaire 2025 is in 2026 eenmalig een decentralisatie-uitkering van € 1.162.000 beschikbaar gesteld aan gemeenten om uitvoering te kunnen geven aan hun taken op het gebied van klimaat- en energiebeleid. De zogenaamde CDOKE gelden. Dit bedrag is toegevoegd aan de nieuw gevormde bestemde reserve Decentralisatie CDOKE gelden. Alle lasten op het gebied van Duurzaamheid kunnen gedekt worden uit deze reserve.
BR Gemeentelijke huisvesting
Deze reserve is in het verleden gevormd uit een samenvoeging van de bestemde reserves Onderzoek locatie Gem. Huisvesting en Gem. Huisvestingsfonds. Het doel van deze reserve is om de verhuizing naar een nieuw huis van de gemeente mogelijk te maken. De reserve kan worden aangewend voor eenmalige kosten die samen hangen met het (her)huisvesten van de ambtelijke organisatie, maar die niet in aanmerking komen voor activering (en dus al via kapitaallasten worden geëgaliseerd), denk aan vooronderzoekskosten, aanbestedingskosten, verhuiskosten, frictie etc.
BR Grondexploitatie
Deze bestemde reserve heeft als doel de risico's af te dekken die ontstaan bij het voeren van een actief grondbeleid. De reserve vormt de financiële buffer voor grondexploitatiecomplexen die met een nadelig saldo afgesloten zullen worden. De reserve wordt gevoed uit positief afgesloten grondexploitatiecomplexen. De reserve dient om risico´s van de te ontwikkelen bouwlocaties af te dekken, die voortkomen uit een actief grondbeleid, voor zover deze niet zijn afgedekt door een voorziening. Het verdient aanbeveling om het gewenste niveau van de reserve te bepalen op basis van een risico-inventarisatie van de grondexploitaties.
BR Incidentele opleidingskosten
De reserve incidentele opleidingskosten is in de begroting 2021 gevormd om de extra kosten te dekken voor het opleiden van een aantal nieuw aan te stellen functioneel beheerders. De oorspronkelijke planning was om de laatste mensen in 2023 te hebben opgeleid, waarna de reserve zou kunnen worden opgeheven. Door vertraging in de werving van functioneel beheerders en een aantal grote implementatietrajecten is vertraging ontstaan in de opleidingen. Het voorstel is daarom om de reserve te verlengen tot ultimo 2025 en de geplande uitputting te onderbouwen met een geformaliseerd opleidingsplan.
BR Lange Weeren
In de raadsvergadering van 11 juli 2024 is besloten om een bestemde reserve te vormen voor de dekking van de eigen bijdrage van onze gemeente in het ontwikkelplan Lange Weeren voor € 2,1 mln. Deze reserve wordt gevormd ten laste van de bestemde reserve Grondexploitatie.
BR Opbrengsten Glasdraad
De gemeente Edam-Volendam heeft samen met Glasdraad een joint venture opgericht onder de naam Glasvezel Edam-Volendam (GEV). Deze joint venture is verantwoordelijk voor het beheer van het glasvezelnetwerk binnen de gemeente. Bij de oprichting heeft Glasdraad kapitaal ingebracht, terwijl de gemeente het klantenbestand van de Centrale Antenne Inrichting (CAI) heeft ingebracht. De opbrengst van het ingebrachte klantenbestand is verwerkt als opbrengst in de exploitatie. Het overschot na aftrek van kosten ter hoogte van € 5,4 mln. wordt gestort in een bestemmingsreserve Opbrengsten Glasdraad. Het doel van deze bestemmingsreserve is om exploitatietekorten die voortkomen uit de GEV op te vangen. Dit betreft een tekort tussen de jaarlijkse dividendopbrengst en de structurele opbrengst die voorheen werd gerealiseerd uit de CAI, met een maximum van € 800.000. Indien dit bedrag volledig wordt uitgekeerd, vervalt de noodzaak voor de reserve, en valt het resterende bedrag vrij ten gunste van het resultaat.
BR Pius X
Met stichting Club- en Buurthuiswerk Volendam is in het verleden een overeenkomst gesloten waarbij de gemeente de verplichting is aangegaan om het PX pand in 2020 terug te kopen, tegen dezelfde prijs als waartegen in 2010 de waardeoverdracht heeft plaatsgevonden, rekening houdend met de terugontvangen BTW. Het voorziene verlies bedroeg in totaal €1,1 miljoen en vanaf boekjaar 2011 is een voorziening opgebouwd voor dit verwachte verlies, waarbij jaarlijks een bedrag van € 110.000 is gedoteerd zodat bij terugkoop van het PX-pand geheel voor de verwachte waardevermindering een voorziening zal zijn gevormd. Bij de jaarrekening 2021 is het saldo van de opgebouwde voorziening vrijgevallen en is hiervoor een risicoreserve gevormd.
BR Reserve Oekraïne
Het rijk heeft in 2022 gelden aan de gemeente verstrekt voor de opvang van vluchtelingen uit de Oekraïne op basis van een normatieve vergoeding. De werkelijke bestedingen waren lager dan de normvergoeding. Bij de bestemming van het resultaat 2022 is besloten een deel van dit overschot toe te voegen aan een nieuwe bestemmingsreserve Oekraïne, omdat de gemeente nog lang te maken kan blijven hebben met hogere kosten als gevolg van de opvang van deze vluchtelingen.
BR Sociaal domein
Aanwenden voor incidentele kosten / tekorten in het Sociaal Domein (Wmo, Jeugd en Participatie) en voor het verder vormgeven/uitrollen van nieuw beleid met een eenmalig karakter die niet passen binnen de reguliere bedrijfsvoering.
BR Uitvoeringskosten Participatiewet
Deze reserve is in het verleden gevormd om de transitiekosten van Baanstede te dekken, toen nog uitgegaan werd van het voortzetten van Baanstede. Vervolgens werd voorgesteld wordt om de reserve te gebruiken voor de afwikkelingskosten van de liquidatie van Baanstede en verdere uitvoering Stichting Werkplus.
De reserve kan worden aangewend voor de incidentele kosten bij het organiseren c.q. invoeren van Participatiewet projecten en trajecten met een eenmalig karakter die niet passen binnen de reguliere bedrijfsvoering.
Structurele reserve mutaties
Bedragen * €1.000 | ||||
2026 | 2027 | 2028 | 2029 | |
Totaal toevoegingen reserves incidenteel | 1.237 | 128 | 30 | 30 |
Totaal toevoegingen reserves structureel | 0 | 0 | 0 | 0 |
Totaal toevoegingen reserves | 1.237 | 128 | 30 | 30 |
Totaal onttrekkingen reserves incidenteel | -2.933 | -1.913 | -1.996 | -1.499 |
Totaal toevoegingen reserves structureel | -2.155 | -2.033 | -1.944 | -1.890 |
Totaal onttrekkingen reserves | -5.089 | -3.946 | -3.940 | -3.389 |
Totaal mutaties reserves | -3.851 | -3.818 | -3.910 | -3.360 |
Specificatie nieuwe mutaties Algemene reserve in de begroting 2026
In deze begroting zijn nieuwe voorstellen opgenomen die leiden tot mutaties in de Algemene Reserve. In onderstaande tabel worden de gevolgen van deze nieuwe voorstellen voor de Algemene Reserve weergegeven. (Toevoegingen aan de reserve staan als positief bedrag, onttrekkingen als min).
Onttrekkingen en toevoegingen aan de Algemene Reserve die al eerder zijn goedgekeurd door de raad zijn niet opgenomen in onderstaande tabel.
Bedragen * € 1.000 | Begroting | |||
|---|---|---|---|---|
Geraamde mutaties Algemene reserve in de primitieve begroting 2026 | 2026 | 2027 | 2028 | 2029 |
Capaciteit decentrale overheden klimaat- en energiebeleid (CDOKE) | 273 | 68 | 73 | 0 |
Extra budget representatie | -10 | 0 | 0 | 0 |
Extra sloopkosten De Nieuwe School | -200 | 0 | 0 | 0 |
KN26 Aanvullende voorzieningen kitesurf locatie (Meekoppelkans) | -10 | 0 | 0 | 0 |
KN26 Organisatie ontwikkeling: Frictiebudget | -100 | -100 | -100 | 0 |
KN26 Organisatie ontwikkeling: Opstellen visiedocument | -50 | -50 | 0 | 0 |
KN26 Organisatie ontwikkeling: Tijdelijke formatie organisatieadviseur | -100 | 0 | 0 | 0 |
KN26 Organisatie ontwikkeling: Tijdelijke formatie strategisch proces manager | -100 | 0 | 0 | 0 |
LIOR/DIOR en moederbestek | -35 | 0 | 0 | 0 |
Tijdelijke huisvestingskosten Koningsspil in Oosthuizen | 12 | -107 | 0 | 0 |
Verplichting wachtgeldkosten wethouders | -100 | 0 | 0 | 0 |
Totaal mutaties Algemene reserve in de primitieve begroting 2026 | -420 | -189 | -27 | 0 |